พญาแร้ง 

พญาแร้ง

มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Sarcogyps  calvus  (Scopoli) จัดอยู่ในวงศ์เดียวกับอีแร้ง
คือวงศ์  Accipitridae
มีชื่อสามัญว่า  red-headded vulture หรือ king vulture
แร้งเจ้าพระยา หรือ แร้งหัวแดง (ลาว) ก็เรียก นกชนิดนี้เป็นนกขนาดใหญ่ ขนาดวัดจากปลายปากถึงปลายหางยาวราว  ๘๔  เซนติเมตร ขนทั่วตัวสีดำ หัว คอ และแข็งเป็นเนื้อสีแดง มีขนอุยสีน้ำตาลออกขาว มีแถบสีขาวตรงส่วนบนของอกและที่ต้นขาทั้งคู่ เมื่ออายุยังน้อยขนทั่วตัวมีสีน้ำตาล ใต้ท้องสีอ่อนกว่า และมีลักษณะเป็นลายเกร็ด ส่วนบนมีขนสีขาวทั่วไป

พญาแร้งไม่ชอบอยู่รวมกันเป็นฝูงเหมือนอีแร้งทั่วๆไป มักพบอยู่โดดเดี่ยวหรืออยู่เป็นคู่ และลงกินซากสัตว์ร่วมกับอีแร้งอื่นๆ เชื่อว่านกชนิดนี้เป็น “เจ้าแห่งอีแร้ง” ต้องลงกินซากสัตว์ก่อนชนิดอื่นๆ และเลือกกินเฉพาะส่วนที่มีรสชาติดีที่สุด จึงเรียก“พญาแร้ง” ชอบอาศัยอยู่ตามชายป่าและทุ่งนา มีเขตการกระจายพันธุ์กว้างมาก ตั้งแต่ประเทศจีน  อินเดีย  ลงมาทางใต้จนถึงคาบสมุทรมลายู ในอดีตเคยพบชุกชุมอยู่ทั่วไปในประเทศไทย มักทำรังอยู่บนต้นไม้สูง ตามชายป่าและทุ่งนา นอกจากนั้น ในประเทศไทยยังพบอีแร้งดำหิมาลัย (cinereous  vulture) อันมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า  Aegypius  monachus  (Linnaeus) เป็นนกที่อพยพเข้ามายังประเทศไทยในช่วงนอกฤดูผสมพันธุ์ หรืออาจเป็นนกที่หลงเข้ามา แต่เป็นนกหายากและมีจำนวนน้อยมาก

ประโยชน์ทางยา

แพทย์แผนไทยตามชนบทใช้หัวอีแร้งเผา ผสมเป็นยาแก้ไข้กาฬ ไข้พิษ กระดูกอีแร้งเผาไฟเป็นเครื่องยาอย่างหนึ่งใน “ยามมหานิลแท่งทอง” (ดู  คู่มือเภสัชกรรมแผนไทย เล่ม  ๔  เครื่องยาธาตุวัตถุ) แก่ไข้พิษ ไข้กาฬ ส่วนหางอีแร้งและหางอีกาเผาไฟ ตำราโบราณมีรสเย็น เบื่อ บดผสมกวาวเครือแก้ซางชัก และใช้รมปีศาจแม่ซื้อที่รบกวนเด็กที่เป็นลมซางชนิดนี้ หากแก้โลหิตเป็นพิษให้เข้า “ดีอีแร้ง” เป็นเครื่องยาอย่างหนึ่ง ดังนี้ ยาแก้โลหิตทำพิษ เอาดีแร้ง เจาะไนดี แล้วเอาพริกไทยตำยัด   ใส่ให้เต็ม ตากให้แห้ง ถ้าจะแก้โลหิตทำพิษ ให้ฝนกับสุรารับประทานหายวิเศษฯ พระคัมภีร์ปฐมจินดาร์ให้ยาหลายขนานที่เข้า “กระดูกแร้ง”  เป็นเครื่องยาด้วย มีอยู่ขนานหนึ่งเข้า “ศีร์ษะแร้ง” เป็นยากวาดซางแดงดังนี้ ขนานหนึ่ง   ท่านให้เอาศีร์ษะงูเห่า  ๑  ศีร์ษะแร้ง  ๑  ศีร์ษะกา  ๑   หอยสังข์  ๑  รากดิน  ๑  ดอกบุนนาค  ๑  ดินถนำ  ๑  น้ำประสานทอง  ๑  หมึกหอม  ๑  นอแรด  ๑  เขากุย  ๑  มูลหมูเถื่อน  ๑  กฤษณา  ๑  กะลำพัก  ๑  ผลจันทร์  ๑  ดอกจันทร์  ๑  เขี้ยวเสือ  ๑  เขี้ยวจระเข้  ๑  เขี้ยวแรด  ๑  เขี้ยวหมู  ๑  กรามแรด  ๑  กรามช้าง  ๑   รวมยา  ๒๒  สิ่งนี้ เอาเสมอภาค ทำเปณจุณ บดปั้นแท่งไว้ละลายน้ำมะนาว กวาดได้สารพัดทรางทั้งปวงหายวิเศษนัก

รูปภาพจาก:newsofnepal.com,silpathai.net