สมุนไพรพิลังกาสา

ชื่อพื้นเมืองอื่น  ผักจำ  ผักจ้ำแดง (เชียงใหม่  เชียงราย) พิลังกาสา(ภาคกลาง) ตีนจำ (เลย)
ชื่อวิทยาศาสตร์  Ardisia polycephala Wall. ex A.DC.
ชื่อวงศ์  MYRSINACEAE
ชื่อสามัญ Philangkaasaa.

ลักษณะทั่วไปทางพฤกษศาสตร์

ไม้พุ่มกึ่งไม้ต้นขนาดเล็ก (S/ST) -> ขนาดย่อม มีความสูงประมาณ 2-3 เมตร แตกกิ่งก้านสาขาออกรอบต้น แต่ไม่มากนัก ลักษณะลำต้นสีเทา ผิวขรุขระ
ใบ -> เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับกันเป็นคู่ๆ ตามข้อต้น ลักษณะใบรูปไข่ ปลายแหลม โคนใบสอบ ขอบใบเรียบ ใบหนาดกทึบ และใหญ่ มีสีเขียวเป็นมัน
ดอก -> ออกดอกเป็นช่อ อยู่ตามปลายกิ่ง หรือตามส่วนยอด ดอกสีขาวเหลือบม่วง เป็นกลุ่มใหญ่
ผล -> ขนาดเท่าเม็ดนุ่น เป็นพวงช่อใหญ่สีม่วงแดง เมื่อแก่สีเข้มจนเกือบดำ

นิเวศวิทยา

เกิดตามที่รกร้างว่างเปล่า ป่าเบญจพรรณทั่วๆไป นิยมปลูกเป็นไม้ประดับและบังร่มเงาได้ดี ตามสวนสาธารณะ

การปลูกและขยายพันธุ์

เป็นไม้กลางแจ้ง เจริญเติบโตได้ในดินร่วนซุยที่มีอินทรียวัตถุมาก ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด

ส่วนที่ใช้ รส และสรรพคคุณ

ราก -> รสเฝื่อนเปรีี้ยว แก้กามโรค หนองใน พอกปิดแผลถอนพิษงูกัด ใช้กากพอกแผล
ต้น   -> รสเฝื่อน แก้โรคเรื้อน โรคผิวหนัง
ใบ -> รสเฝื่อนร้อน แก้ตับพิการ แก้ปอดพิการ
ดอก -> รสเฝื่อน ฆ่าเชื้อโรค
ผล -> รสร้อนฝาดสุขุม แก้ไข้ ท้องเสีย โรคเรื้อน กุฏฐัง

วิธีใช้และปริมาณที่ใช้

1. แก้โรคผิวหนัง หรือ โรคเรื้้อน กุฏฐัง โดยใช้ผลสด 10-15 กรัม นำมาโขลกให้ละเอียด ผสมเหล้าโรงเล็กน้อย ใช้ทาและพอกบริเวณที่เป็นวันละ 2 เวลา เช้า-เย็น หรืออาจจะใช้เปลือกต้น 1 ฝ่ามือ หรือ หนักประมาณ 20 กรัม สับเป็นขิ้นแล้วโขลกให้ละเอียดผสมเหล้าโรงเล็กน้อยคั้นเอาน้ำทาและพอกด้วยกากวันละ 2 เวลา

รูปภาพจาก:samunpri.com,nanagarden.com,สมุนไพร