สมุนไพรแห้วไทย

แห้วไทย Cyperus esculentus Linn.
บางถิ่นเรียก แห้วไทย แห้วจีน (ทั่วไป) มะนิ่ว (เหนือ)

     พืชล้มลุก จำพวกกก ลำต้นเกลี้ยง เล็ก เป็นสามเหลี่ยม แข็งและตั้งตรง สูง 10-50 ซม. โคนต้นมีแขนงทอดนอนไปตามผิวดินหลายแขนง สีออกเหลือง มีกาบรูปไข่แกมรูปหอกหุ้มตามข้อ หัวใต้ดินรูปไข่ หรือ กลม มีกาบหุ้มเป็นวงตามขวางรอบหัวเป็นชั้น ๆ เมื่อหัวเจริญเต็มที่แล้ว ลำต้นที่อยู่บนผิวดินก็จะตายไป. ใบ มีจำนวนมาก รูปยาวแคบ ปลายเรียวแหลม กว้าง 3-6 มม. ค่อนข้างแข็ง โคนใบสีฟาง หรือ แดงอมน้ำตาล. ดอก ออกเป็นช่อ ยาว 5-10 ซม. มีใบประดับช่อดอก 3-6 ใบ กางออกอย่างไม่เป็นระเบียบ มี 1-2 ใบที่ยาวกว่าช่อดอก แกนกลางช่อเกลี้ยง ดอกย่อยไม่มีก้านดอก แกนกลางของช่อย่อยมีครีบ ใบประดับช่อย่อยรูปไข่ หรือ รี ปลายมน บางทีมีติ่งแหลมเล็ก ๆ สีเหลืองทองถึงน้ำตาลอ่อน ด้านบนมีเส้นตามขวาง 7 เส้น ดอกมีเกสรผู้ 3 อัน อับเรณูรูปยาวแคบ มีระยางค์สั้น ๆ สีแดง เกลี้ยง ปลายท่อรังไข่มี 3 แฉก. ผล รูปไข่กลับ หรือ ขอบขนานแกมรูปไข่กลับ ปลายมน มีหน้าตัดเป็นสามเหลี่ยม กว้างประมาณ 1 มม. ยาว 1.5 มม.

นิเวศน์วิทยา : ขึ้นตามทุ่งนา.

สรรพคุณ : ราก น้ำต้มราก กินเป็นยาช่วยย่อย หัวใต้ดิน มีแป้งเป็นส่วนประกอบอยู่มาก กินได้ เป็นยาเย็น บำรุงธาตุ ขับน้ำนม ฝาดสมานในทางเดินอาหาร และกระตุ้นการทำงานของร่างกาย ใบ ตำเป็นยาพอกเหงือก แก้ปวดฟัน

รูปภาพจาก:trironk.net,puechkaset.com