สมุนไพรตำลึงตัวผู้

ตำลึงตัวผู้ Solena heterophylla Lour.
ชื่อพ้อง Melothria heterophylla Cogn. ตำลึงตัวผู้ (ปราจีนบุรี) บังกาเรน (กาญจนบุรี).

ไม้เถา ลำต้นเรียวเล็ก มีหัวใต้ดินหลายหัว มือเกาะไม่แยกแขนง. ใบ มีหลายรูป มีตั้งแต่รูปสามเหลี่ยมแกมรูปหอก จนกระทั่งถึงรูปหัวใจแกมรูปขอบขนาน กว้าง 1.2-3 ซม. ยาว 5-10 ซม. มักจะเว้าเป็นแฉกแคบ ๆ 3 แฉก แฉกกลางกว้างและยาวกว่าแฉกข้าง 2 แฉก แฉกข้างจะกางออก และชี้ไปข้างหลัง เนื้อใบสาก เส้นใบนูนเห็นเด่นชัด. ดอก สีขาวอมเหลือง มีขนาดเล็ก ดอกเพศผู้และดอกเพศเมียอยู่บนต้นเดียวกัน. ดอกเพศผู้ ออกเป็นช่อ ก้านดอกยาว กลีบรองกลีบดอก และกลีบดอกมีอย่างละ 5 กลีบ กลีบรูปสามเหลี่ยม เกสรผู้ 3 อัน ก้านเกสรยาว อับเรณูตรง. ดอกเพศเมีย ออกเดี่ยว ๆ กลีบรองกลีบดอก และกลีบดอก มีลักษณะเหมือนดอกเพศผู้ รังไข่กลม ท่อรังไข่ยาว มี 3 ยอด แต่ละยอดแยกเป็น 2 แฉก. ผล เป็นผลสดมีเนื้อ รูปขอบขนาน ผลสุกสีแดงสด มีจุด หรือ ลายสีเหลือง ยาว 3-5 ซม. ผิวเกลี้ยง หรือมีขนเป็นมัน รับประทานได้. เมล็ด มีจำนวนมาก รูปไข่กลับ ยาว 6 มม. ค่อนข้างแบน ผิวเรียบ หรือ หยาบ ไม่มีขอบ.

นิเวศน์วิทยา : ขึ้นในที่รกร้าง และป่าเบญจพรรณทั่วไป.

สรรพคุณ : ราก น้ำต้มราก กินเป็นยาระบาย

รูปภาพจาก:komchadluek.net,coconutplaza.com,สมุนไพร