สมุนไพรมะระ

มะระ Momordica charantia Linn.
บางถิ่นเรียกว่า มะระ (ทั่วไป) ผักเหย (สงขลา) ผักไห่ (นครศรีธรรมราช) มะร้อยรู (กลาง ใต้) มะห่อย มะไห่ (เหนือ) สุพะซู สุพะเด (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน).

ไม้เถา ลำต้นมีขน มือเกาะไม่แยกแขนง. ใบ เดี่ยว เรียงสลับกัน ขนาดกว้าง และยาวประมาณ 3-5 ซม. แยกเป็นแฉกลึก ๆ 5-7 แฉก แฉกรูปไข่ ขอบใบมีรอยหยักตื้น ๆ. ดอก ดอกเพศผู้ และดอกเพศเมียอยู่บนต้นเดียวกัน ออกเดี่ยว ๆ ที่ง่ามใบ ใบประดับรูปโล่. ดอกเพศผู้ ก้านดอกยาว 5-15 ซม. กลีบรองกลีบดอกติดกันเป็นรูประฆัง ปลายแยกเป็นแฉกรูปไข่ 5 แฉก กลีบดอกสีเหลืองด แยกเป็นแฉกลึก ๆ 5 แฉก ยาว 1.5-2.0 ซม. เมื่อบานเต็มที่จะกางออก เกสรผู้ 3 อัน. ดอกเพศเมีย ก้านดอกยาว 5-10 ซม. กลีบรองกลีบดอก และกลีบดอก มีลักษณะเหมือนดอกเพศผู้ รังไข่ผิวขรุขระ ปลายท่อรังไข่แยกเป็น 3 แฉก ที่ปลายเป็นตุ่ม. ผล กลมยาว กว้าง 1.5-2.5 ซม. ยาว 2-5 ซม. หัวท้ายแหลม ผิวขรุขระ ผลสุกสีเหลือง. เมล็ด รูปไข่กลับ แบน จำนวนมาก.

นิเวศน์วิทยา : ปลูกเป็นผักสวนครัว และขึ้นตามที่รกร้างทั่วไป.

สรรพคุณ : ราก น้ำต้มราก กินเป็นยาลดไข้ บำรุงธาตุ ใช้ทาภายนอกเป็นยาฝาดสมาน แก้ริดสีดวงทวาร และบาดแผลอักเสบ ใบ ยอดอ่อนกินได้ เป็นยาเจริญอาหาร ฟอกเลือด เป็นยาระบายอย่างอ่อน ใช้ในคนไข้โรคตับ และท่อน้ำดีอักเสบ น้ำคั้นใบ กินเป็นยาทำให้อาเจียน ระบาย และบรรเทาอาการท่อน้ำดีอักเสบ ดอก น้ำชงดอกกินแก้อาการหืดหอบ ผล กินได้ เป็นยาขม ช่วยเจริญอาหาร บำรุงธาตุ บำรุงร่างกาย ลดน้ำตาลในเลือด ฟอกเลือด สมานแผล แก้ไข้ ร้อนใน เป็นยาระบายอย่างอ่อน ขับพยาธิ แก้ตับ และม้ามอักเสบ เมล็ด กินเป็นยาขับพยาธิตัวกลม และบำรุงร่างกาย

รูปภาพจาก: welovethaiking.com,tnaveekit.wordpress.com,สมุนไพร