สมุนไพรชิงชี่

ชิงชี่ Capparis micracantha DC.
บางถิ่นเรียก ชิงชี่ พญาจอมปลวก กระดาดขาว กระโรกใหญ่ จิงโจ้ แสมซอ (ภาคกลาง) กระดาดป่า (ชลบุรี) ค้อนฆ้อง (สระบุรี) ชายชู้ หมากมก (ชัยภูมิ) ซิซอ (ปราจีนบุรี) พวงมาระดอ เม็งซอ (ปัตตานี) ราม (สงขลา) แส้ม้าทลาย (เชียงราย) หนวดแมวแดง (เชียงใหม่).

       ไม้พุ่ม หรือ ไม้ต้น ขนาดเล็ก บางที่กึ่งเลื้อย สูง 2-6 ม. ลำต้นสีเทา กิ่งคดไปมา เมื่ออ่อนมีขนห่างๆ ที่โคนกิ่งและก้านล้อมรอบด้วยใบคล้ายเกล็ด หนามยาว 2-4 มม. ตรง หรือ โค้งเล็กน้อย. ใบ รูปไข่ ขอบขนาน หรือ รูปหอก กว้าง 3-15 ซม. ยาว 9.5-24 ซม. ปลายใบมนกว้าง หรือ กลม บางทีเป็นแอ่งตื้น ๆ หรือ แหลมมีติ่งสีเข้ม โคนใบป้าน บางทีกึ่งรูปหัวใจ หรือ สอบแหลม เนื้อใบค่อนข้างหนามัน เกลี้ยง เมื่อแห้งสีเขียวอ่อน เส้นกลางใบด้านบนค่อนข้างเด่นชัด เส้นใบมี 5-10 คู่ ก้านใบยาว 0.7-1 ซม. ดอก มีถึง 6 ดอก เรียงเป็นแถวอยู่เหนือง่ามใบ ก้านดอกยาว 1-2 ซม. กลีบรองกลีบดอก ค่อนข้างเป็นรูปเรือรูปไข่ หรือ ขอบขนาน กว้าง 2.5-5.5 มม. ยาว 5.5-13 มม. อวบน้ำ ขอบมักมีขน กลีบดอกรูปขอบขนาน หรือ รูปหอก กว้าง 3-7 มม. ยาว 10-25 มม. สีขาว มีแหล่งน้ำหวานสีเหลืองเปลี่ยนเป็นสีแดงเข้ม สีน้ำตาล หรือสีม่วงเข้ม เกสรผู้มี (16-) 20-35 (-75) อัน ก้านเกสรผู้ยาว 18-30 มม. ก้านชูรังไข่ยาว 15-30 (-35) มม. เกลี้ยง รังไข่รูปไข่ หรือ รูปรี กว้างและยาวประมาณ 2 มม. เกลี้ยง. ผล สด กลม หรือ รี มี 4 ร่องตามยาว กว้าง 3-6.5 ซม. สีเหลือง ส้ม หรือ แดง เปลือกเรียบ หนา 2 มม. เมื่อแห้งจะแข็งเป็นมัน ส่วนที่เป็นเนื้ออุ้มน้ำ. เมล็ด สีแดง หรือ ดำเป็นมัน กว้าง 4.5-7 มม. ยาว 6-8 มม. หนา 3-5 มม.

นิเวศน์วิทยา : ชอบขึ้นในที่ดินแห้ง ดินปูน ป่าละเมาะ ทุ่งหญ้า ในระดับต่ำกว่า 500 ม. ออกดอกเดือนกุมภาพันธ์-มีนาคม.

สรรพคุณ : ราก ขับลมภายใน  แก้ไข้ โรคกระเพาะ ช่วยให้มดลูกเข้าอู่และเป็นยาบำรุงหลังคลอดบุตร ขับปัสสาวะ แก้ไอเนื่องจากหลอดลมอักเสบ ทั้งต้น แก้ฟกบวม แก้ไข้ ขับน้ำเหลืองเสีย โรคผิวหนัง หืด  อาการเจ็บในทรวงอก ใบ เข้ายาอาบและรับประทานรักษาโรคผิวหนัง ประดง ไข้พิษฝีกาฬ ไข้สันนิบาต และตะคริว เผาสูดเอาควันแก้หลอดลมอักเสบ รากและใบ ตำพอกแก้ฟกช้ำบวม ดอก แก้โรคมะเร็ง. ผล แก้โรคบังเกิดในลำคอ เมล็ด คั่วแก้ไอ. เนื้อไม้ ใช้รักษาโรคหลอดลมอักเสบและอาการอักเสบที่เยื่อจมูก ยาชงของเนื้อไม้เป็นยากลางบ้านรักษาโรคเกี่ยวกับน้ำดี โรคกระเพาะ และอาการวิงเวียนศีรษะ

รูปภาพจาก:google.com,qsbg.org,สมุนไพร