สมุนไพรผักแผ้วขาว

ผักแผ้วขาว (Trichodesma indicum R.Br.)
บางถิ่นเรียก ผักแผ้วขาว (กาญจนบุรี) ผักแผ่ว (ลำพูน) ผักแพว ผักแพวขาว (ไทย)

เป็นพืชล้มลุก ตั้งตรง หรือ แผ่นกระจายอยู่บนผิวดิน มีขนหยาบและแข็งปกคลุม.ใบ เดี่ยว เรียงเป็นคู่ตรงข้ามกัน ใบที่อยู่ใกล้ยอดเรียงสลับกัน ส่วนใหญ่ไม่มีก้านใบ ใบรูปหอก หรือ รูปยาวแคบ มีขนาดกว้าง 0.8-1.5 ซม. ยาว 2.5-10 ซม. ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ โคนใบรูปหัวใจ ด้านบนเป็นตุ่ม ๆ มีขนแข็งออกจากตุ่ม มีขนหงิกงอประปราย. ดอก ออกเดี่ยว ๆ ตามง่ามใบใกล้ยอด ใบที่อยู่ใกล้ยอดลดรูปลงทำให้เห็นเป็นช่อที่ยอ กลีบรองกลีบดอก 5 กลีบ ติดกันอยู่ที่โคน กลีบรูปหอกแกมสามเหลี่ยม ยาว 1-2 ซม. มีขนสีเทา หรือ ขาว ติดทนจนเป็นผลและมีขนาดใหญ่ขึ้น กลีบดอกติดกันเป็นรูปทรงกระบอกปลายบานเล็กน้อย ยาวประมาณ 8 มม. แยกออกเป็น 5 กลีบ ซ้อนบิดไปทางซ้าย กลีบยาวประมาณ 8 มม. รูปไข่ ปลายกลีบเป็นติ่งแหลมสั้นๆ โคนกลีบมีต่อมหรือเป็นแอ่ง เกสรผู้ 5 อัน ก้านเกสรสั้น อับเรณูรูปหอก สอบแคบเป็นรูปกรวย ด้านหลังระหว่างอับเรณูมีขน ปลายเกสรผู้บิด เกสรเมียภายในมี 4 ช่อง ท่อเกสรเมียเล็กเหมือนเส้นด้าย. ผล รูปรี มีกลีบรองกลีบดอกซึ่งขยายใหญ่ขึ้นหุ้มอยู่ ภายในมีผลแข็งขนาดเล็ก 4 ผล ยาว 3-4 มม. แต่ละผลรูปไข่แกม ขอบขนาน ผิวเกลี้ยงเป็นมัน ด้านหลังสาก บางทีด้านในอาจหยาบ มีขอบเห็นได้ชัด

นิเวศน์วิทยา : ขึ้นตามป่าเบญจพรรณชื้นทั่วๆ ไป

สรรพคุณ : ราก แก้เลือดลมต่างๆ รักษาหืดไอ กระเพาะอาหาร และอุจจาระพิการ เส้นประสาทไม่ปกติ เมื่อยขบ ปวดข้อ ปวดข้อกระดูก แก้ท้องขึ้นท้องเฟ้อ ขับปัสสาวะ พอกแก้บวมโดยเฉพาะที่ข้อ บดกับน้ำดื่มแก้บิดในเด็ก ดอก เป็นยาขับเหงื่อ และรักษาโรคปอด ทั้งต้น ขับปัสสาวะ

รูปภาพจาก:thaiza.com,rajavithi.go.th,สมุนไพร