สมุนไพรหิรัญญิการ์

หิรัญญิการ์ (Beaumontia grandiflora Wall.)
บางถิ่นเรียก หิรัญญิการ์ (กลาง)

เป็นไม้เถา เนื้อแข็ง มีน้ำยางสีขาว ตามกิ่งอ่อน ก้านใบ ใต้ใบ ช่อดอก ก้านดอก และกลีบรองกลีบดอก มีขนสีน้ำตาลอมแดง ใบ เดี่ยว ออกเป็นคู่ตรงข้ามกัน แผ่นใบรูปไข่กลับ รูปรี หรือ รูปรีแกมรูปขอบขนาน กว้าง 4-6 ซม. ยาว 12-18 ซม. ปลายใบแหลม หรือ มน แต่ปลายสุดยื่นแหลมออกไป โคนใบแหลม ขอบใบเรียบ ด้านบนเป็นมัน เส้นใบ 10-14 คู่ ก้านใบยาว 1-1.5 ซม. ด้านบนเป็นร่อง ดอก สีขาว กลิ่นหอม ออกเป็นช่อที่ใกล้ปลายกิ่ง หรือ ที่ง่ามใบ ก้านดอกยาว 2.5-3 ซม. กลีบรองกลีบดอก 5 กลีบ รูปขอบขนานแกมรูปหอก รูปไข่กลับ หรือ รูปหอกกลับ กว้าง 1-1.5 ซม. ยาว 3.5-4 ซม. ปลายกลีบแหลม โคนกลีบแคบ ที่ฐานเชื่อมติดกัน 2-3 มม. กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นท่อรูปกรวย ยาวถึง 10 ซม. ที่โคนท่อกว้างเพียง 6 มม. ปลายแยกเป็น 5 กลีบ กว้างประมาณ 4 ซม. ยาว 3-3.5 ซม. เกสรผู้ 5 อัน ติดอยู่ด้านในเหนือโคนท่อปราณ 2.5 ซม. ก้านเกสรยาว 5.5 ซม. แบน อับเรณูรูปหัวลูกศรอยู่ชิดกันเป็นรูปกรวย ล้อมรอบปลายเกสรเมีย เกสรเมียประกอบด้วย 2 ช่อง แยกจากกัน มีขน ปลายเกสรเมียยาว 1.5 ซม. ผล ออกเป็นฝักคู่ ยาว 15-25 ซม. แก่จัดแตกเป็น 2 ซีก.

นิเวศน์วิทยา ถิ่นเดิมอยู่ในป่าหิมพานต์ ในประเทศเนปาล นิยมปลูกเป็นไม้ประดับในประเทศไทย

สรรพคุณ เมล็ด เป็นของปนปลอมของ Strophanthus kombe มีฤทธิ์บำรุงหัวใจ

รูปภาพจาก:panoramio.com,biogang.net,สมุนไพร