สมุนไพรหงอนไก่ไทย

หงอนไก่ไทย (Celosia argente Linn.)
บางถิ่นเรียก หงอนไก่ หงอนไก่ฟ้าหงอนไก่ดอกกลม (ภาคกลาง) ดอกด้าย (ภาคเหนือ)

เป็นไม้ล้มลุก สูง 0.4-1.5 เมตร ลำต้นเป็นร่อง ตั้งตรง มักจะแตกกิ่งก้าน สีเขียว หรือ สีแกมแดง. ใบ รูปหอก หรือ รูปยาวแหลม ปลายใบและโคนใบแหลม ใบสีเขียวมักจะมีสีแดงแต้ม ใบตอนล่าง ๆ ขนาดใหญ่ และก้านใบยาว ใบที่อยู่ตามยอดขนาดเล็ก ก้านใบสั้น หรือ ไม่มีก้านใบเลย ใบกว้าง 1-6 ซม. ยาว 4-18 ซม. ก้านใบยาว 0.3-1.7 ซม. ช่อดอก ออกตามยอดและปลายกิ่ง เป็นแท่งยาว ปลายแหลม ประกอบด้วยดอกเล็ก ๆ ไม่มีก้านดอก อยู่ติดกันเป็นกระจุก มีใบประดับรองรับ 2 ใบ กลีบดอกมี 5 กลีบ สีขาวปลายแต้มด้วยสีชมพู

นิเวศน์วิทยา พบขึ้นตามที่โล่งแจ้งทั่วไป ตามริมฝั่งแม่น้ำทางเหนือ ตามไร่นา และบางครั้งก็ปลูกเป็นไม้ประดับ

สรรพคุณ แพทย์แผนโบราณของไทย ใช้รากเป็นยาแก้ไข้ ที่มีอากรเกี่ยวกับท้องแทรก เช่น ไข้ท้องอืดเฟื้อ และไข้พิษ แก้โลหิตเป็นพิษ บำรุงธาตุ แก้หืด และเสมหะ ในอินเดียใช้เมล็ดเป็นยาแก้โรคท้องร่วง และเป็นยากระตุ้นความรู้สึกทางเพศ ใช้รักษาโรคที่เกี่ยวกับโลหิตเป็นพิษ แผลในปาก และโรคเกี่ยวกับตา ในมาเลเซีย ใช้ดอกเป็นยา แก้โรคเลือดลมไม่ปกติ โรคบิด รับประทานใบเป็นผัก และเพื่อขับปัสสาวะเช่นเดียวกับพวกผักโขม ชาวจีนใช้เมล็ดเป็นยาพอกส่วนที่กระดูกหัก

รูปภาพจาก:samunpri.com,baanlaesuan.com,สมุนไพร