สมุนไพรอังกาบ

อังกาบ (Barleria cristata Linn.)
บางถิ่นเรียก อังกาบ อังกาบเมือง (ภาคกลาง) ทองระอา (กรุงเทพฯ) คันชั่ง (ตาก) ก้านชั่ง (ภาคเหนือ) หอมป่า

เป็นไม้พุ่ม ขนาดเล็ก สูงประมาณ 2 เมตร กิ่งก้านและใบมีขนอ่อน ๆ สีเหลือง ใบ ออกตรงข้ามเป็นคู่ๆ ขนาดของใบไม่แน่นอน ยาว 4.5-6.5 (-16.0) ซม. กว้าง 1.8-3.5 (-5.5) ซม. ใบรูปยาวรี มีขนทั้งสองด้าน โดยเฉพาะตามเส้นใบ ปลายใบและโคนใบแหลม ขอบใบเรียบ ก้านใบยาว 0.3-1.3 ซม. ดอก สีฟ้าอมม่วง หรือ ขาว บางทีก็เป็นสีชมพู ดอกออกเป็นช่อมีขน ใบประดับรูปยาวปลายแหลม ขอบใบเว้าเป็นหนามแหลมยาว มีขนยาวๆ กลีบรองกลีบดอกมี 4 กลีบ ใหญ่ 2 เล็ก 2 คู่ใหญ่ขนาดประมาณ 1.8 ซม. รูปคล้ายรูปหอกปลายแหลมยื่นออกไป มีขน ขอบกลีบจักแหลม คู่เล็กขนาด 0.5 ซม. กลีบดอกตอนโคนเป็นหลอดยาว 3-4 ซม. ตอนปลายแยกเป็น 5 กลีบ ยาวประมาณ 1 ซม. ด้านนอกมีขน เกสรผู้มี 4 อัน สั้น 2 ยาว 2. ผล เป็นฝักรูปยาวรี ตอนปลายกว้างกว่าตอนโคน ปลายและโคนแหลม มีเมล็ด 4 เมล็ด.

นิเวศน์วิทยา พบขึ้นอยู่ทั่ว ๆ ไปตามหัวไร่ปลายนา ป่าละเมาะ ป่าดงดิบ ป่าเต็งรัง และป่าก่อ

สรรพคุณ ในประเทศไทยกล่าวว่า ใช้ชนิดดอกสีฟ้าอมม่วงเป็นยา ใช้รากปรุงเป็นยาขับปัสสาวะ และฟอกโลหิตประจำเดือน แก้ประจำเดือนคั่งค้างเป็นลิ่มเป็นก้อน และเจ็บปวดเมื่อยบั้นเอว ในประเทศอินเดีย ใช้รากและใบเป็นยาแก้บวม เมล็ดใช้แก้พิษงูกัด น้ำได้จากรากและใบเป็นยาแก้ไอ

รูปภาพจาก:biogang.net,doctor.or.th,สมุนไพร