สมุนไพรโหระพา

โหระพา Ociumum basilicum L.
บางถิ่นเรียก โหระพา (ทั่วไป) ห่อกวยซวย ห่อวอซุ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) อิ่มคิวขาว (เงี้ยว-แม่ฮ่องสอน)

ไม้ล้มลุก -> สูง 30-100 ซม. ทุกส่วนมีกลิ่นหอม ลำต้นตรง แตกกิ่งก้านสาขามาก ลำต้นและกิ่งเป็นสี่เหลี่ยมมน ๆ สีม่วง หรือเขียวอมม่วง เกลี้ยง หรือเมื่อยังอ่อนอยู่มีขน
ใบ -> เดี่ยว ออกตรงข้าม รูปไข่ หรือรูปไข่แกมรี กว้าง 1.2-3 ซม. ยาว 3-6 ซม. ปลายใบแหลม โคนใบสอบขอบใบเรียบ หรืออาจจะหยักแบบฟันเลื่อยห่าง ๆ เกลี้ยงหรือมีขน ก้านใบยาว 1-3 ซม.
ดอก -> สีขาวอมม่วง ออกเป็นช่อกระจะที่ยอด ยาว 5-25 ซม. ริ้วประดับรูปไข่หรือรูปไข่แกมรูปใบหอก ยาว 9-10 มม. ก้านดอกย่อยยาว 5-7 มม. กลีบเลี้ยงยาว ประมาณ 4 มม. (เมื่อเป็นผลยาว 5-6 มม.) เชื่อมติดกันเป็นรูประฆัง ปลายแยกเป็นปาก ปากบนแบนใหญ่ รูปค่อนข้างกลม มีส่วนแผ่ออกไปคล้ายปีกที่โคน ปากล่างยาวกว่าปากบน มีหยักแหลม 4 หยัก กลาง 2 หยักยาวแหลม มีขนทั้งด้านนอกและด้านใน กลีบดอกยาว 7-12 มม. เชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็นปาก ปากบนมีหยักมน ๆ 4 หยัก ขนาดไล่เลี่ยกัน มีขนสีขาว ปากล่างยาวกว่าปากบน ขอบเรียบ ตรงกลางเว้าเป็นแอ่งเล็กน้อย ด้านนอกมีขนสีขาว เกสรเพศผู้มี 4 อัน เรียงเป็น 2 คู่ คู่บนยาวกว่าคู่ล่าง ติดอยู่กับหลอดดอกใกล้โคนดอก บริเวณใกล้โคนก้านเกสรคู่บนมีติ่ง ที่ติ่งมีขน เกสรคู่ล่างติดอยู่ใกล้ปากหลอดดอก ไม่มีติ่ง อับเรณูมี 2 พู เชื่อมต่อกัน ก้านเกสรเพศเมียสีขาวอมม่วง ปลายแยกเป็น 2 แฉก
ผล -> เล็ก แข็ง รูปรี หรือขอบขนานแกมรี ยาวประมาณ 1.5 มม.

นิเวศน์วิทยา

ปลูกทั่วไปเป็นพืชสวนครัว และปลูกเพื่อการค้า

สรรพคุณ

ราก -> น้ำต้มกินเป็นยาบำรุงธาตุสำหรับเด็ก และใช้เป็นยาลดไข้
ใบ -> กินได้ มีกลิ่นหอม ใช้แต่งกลิ่นอาหาร เป็นยาฝาดสมาน แก้บิด บำรุงร่างกาย ขับลม ช่วยย่อย ลดไข้ แก้ไอ ขับเสมหะ ผสมกับขิงและพริกไทยขาว กินลดไข้ เป็นยาบำรุงปลายประสาท แก้โรคไต แก้หวัด
น้ำคั้นจากใบ -> ใช้ทาผิวหนังแก้กลากเกลื้อน หยอดหูแก้ปวด  น้ำมันที่กลั่นได้จากใบ ใช้เป็นยาป้องกันแมลงและฆ่าแบคทีเรียบางชนิด
ดอก -> เป็นยาขับลม ขับปัสสาวะ ยาบำรุง แก้ไอในเด็ก
เมล็ด -> เป็นยาเย็น ทำเป็นยาชงแก้บิด ท้องเสีย ขับปัสสาวะ ขับเหงื่อ และเป็นยาระบาย

รูปภาพจาก:toyotaclub.ifreshdelivery.com,สมุนไพร