สมุนไพรหล่อง่าม

หล่อง่าม Macaranga triloba (Bl.) Muell. Arg.
ชื่อพ้อง M. carnuta Muell. Arg.
บางถิ่นเรียก หล่อง่าม (ตรัง) ลอขาว (นครศรีธรรมราช) สลาป้าง (ตราด).

ไม้ต้น -> สูงถึง 12 ม. ลำต้นกลวง เปลือกสีเท่า เกลี้ยง หรือ มีขนเล็กน้อยใบอ่อนด้านล่างมักจะมีสีม่วงอมแดง หูใบกว้างกว่ายาว โค้งกลับไปด้านหลัง
ใบ -> เดี่ยว เรียงแบบบันไดเวียน รูปไข่ หรือ ค่อนข้างกลม มีขนาดกว้าง และยาว 10-30 ซม. ปลายแยกเป็นแฉกแหลมสามแฉก ขอบใบเป็นคลื่น มีต่อมยื่นยาวออกมา โคนใบกลม มีเส้นแขนงใบ 3 เส้น เส้นใบย่อยเรียงเป็นขั้นบันได มีขนเล็กน้อย หรือ เกลี้ยง ก้านใบติดแบบใบบัว ยาว 5-23 ซม.
ดอก -> ออกเป็นช่อตามง่ามใบ มีขนสีน้ำตาลแดงปกคลุม ดอกเพศผู้ และดอกเพศเมียอยู่ต่างต้นกัน. ดอกเพศผู้ เล็กมาก ช่อยาว 7.5-12.5 ซม. แตกแขนงมากมาย ใบประดับสีเขียว. ดอกเพศเมีย ช่อยาว 7.5-12.5 ซม. แตกแขนงมาก มีกลีบรองกลีบดอก 4 กลีบ มีขน รังไข่ที่โคนมีขน ตอนบนมีต่อมสีเหลือง ภายในมี 5 ช่อง ท่อรังไข่สั้น มี 5 อัน.
ผล -> กลมแป้น มีเส้นผ่าศูนย์กลาง 6-13 มม. ด้านบนรอบนอกมีนอนูน ๆ 3-6 นอ สีน้ำตาลแดง ผลอ่อนมีแต้มสีเขียวอยู่ที่นอ ผลสุกแต้มจะเปลี่ยนเป็นสีเหลือง และเหนียว. เมล็ด สีดำ มี 3-6 เมล็ด เนื้อหุ้มสีแดง หรือ ม่วงอมชมพู.

นิเวศน์วิทยา

ขึ้นในป่าดงดิบ หรือ ป่าละเมาะ เหนือระดับน้ำทะเลไม่เกิน 400 ม.

สรรพคุณ

ใบ -> ใช้ภายนอกตำฟอกฝี น้ำต้มใบ และผลเป็นยาฝาดสมาน กินแก้ปวดท้อง ผล เป็นพิษ

รูปภาพจาก:nationaalherbarium.nl,nationaalherbarium.nl,สมุนไพร