สมุนไพรไคร้น้ำ

ไคร้น้ำ Homonoia riparia Lour.
บางถิ่นเรียก ไคร้น้ำ แร่ (ตรัง) กะแลแร (มลายู-ยะลา) แกลแร (มลายู-นราธิวาส) ไคร้ (กลาง เหนือ) ไคร้หิน (ชุมพร) สี่ทีโค่ เหี่ยที้ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน).

ไม้พุ่ม -> สูงประมาณ 4 ม. เปลือกสีเทา เกลี้ยง กิ่งก้านเป็นเหลี่ยม มีขนสั้นๆ.
ใบ -> เดี่ยว เรียงสลับกัน รูปยาวแคบ หรือ ยาวแคบแกมรูปหอก กว้าง 1-2.5 ซม. ยาว 7-18 ซม. ปลายใบและโคนใบแหลม ขอบใบเรียบ หรือ หยักแบบซี่ฟันเล็กๆ ก้านใบยาว 4-11 มม.
ดอก -> ออกเป็นช่อตามง่ามใบ ช่อดอกตั้ง ยาว 3-11 ซม. ดอกแยกเพศ. ดอกเพศผู้ กลีบรองกลีบดอกกลม แยกเป็น 3 แฉก ไม่มีกลีบดอก เกสรผู้จำนวนมาก โคนก้านเกสรเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็นแขนงมากมาย มีอับเรณูติดอยู่เป็นกระจุกกลม. ดอกเพศเมีย ออกเป็นช่อ ยาวประมาณ 1 ซม. ดอกติดห่าง ๆ กลีบรองกลีบดอก 5 กลีบ รูปไข่ปลายแหลม ยาว 1.5-2 ซม. ด้านนอกมีขน ไม่มีกลีบดอก รังไข่กลม มีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 2 มม. ท่อรังไข่ 3 อัน ไม่แยกกัน ยาวประมาณ 5 มม. ภายในมี 3 ช่อง.
ผล -> กลม เส้นผ่าศูนย์กลาง 3-4 มม. มีขน. เมล็ด ค่อนข้างเป็นรูปไข่ กว้างประมาณ 1.5 มม. ยาวประมาณ 2 มม.

นิเวศน์วิทยา

ขึ้นในที่ลุ่ม ริมน้ำ.

สรรพคุณ

ราก -> น้ำต้มรากกินเป็นยาขับปัสสาวะ แก้น้ำเหลืองเสีย ขับนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ ระบาย แต่ถ้าใช้มากเกินไปจะทำให้อาเจียน
ต้น -> น้ำต้มต้นกินเป็นยาขับเหงื่อ ยางต้นกินแก้ไข้มาเลเรีย
ใบ และ ผล -> ตำพอกแก้โรคผิวหนังผื่นคันบางประเภท และให้ดื่มน้ำต้มใบ และผลไปด้วย

รูปภาพจาก:pstip.com,treeofthai.com,สมุนไพร